Dostałam smutną wiadomość z Muzeum w Elblągu.
Cytuję w całości i z wielkim żalem 😦
Zmarł Honorowy Obywatel Elbląga – prof. Marian Biskup
W wieku 89 lat zmarł w poniedziałek wybitny historyk prof. Marian Biskup – poinformowały władze Torunia. Naukowiec był od 2000 roku honorowym obywatelem tego miasta, a od 2007 r. również honorowym obywatelem Elbląga.
Prof. Marian Biskup urodził się 19 grudnia 1922 roku w Inowrocławiu. Po wojnie na stałe zamieszkał w Toruniu. Jest autorem wielu książek i artykułów o historii Torunia i jego wybitnych mieszkańcach, przede wszystkim o Mikołaju Koperniku.
„Niestrudzony badacz materiałów źródłowych historii Pomorza, Zakonu Krzyżackiego i Torunia. Imponujący był zakres jego działalności naukowej i redakcyjnej, m.in. kierowanie jednym z najlepszych periodyków historycznych w Polsce – +Zapiskami Historycznymi+. Dzięki niemu powołano do życia m.in. olimpiadę historyczną” – podkreśliła rzeczniczka prezydenta Torunia, Aleksandra Iżycka.
Od 1991 r. prof. Biskup był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności.
Jego życie i kariera zawodowa były związane z Toruniem. Także dorobek naukowy historyka tematycznie związany był z dziejami ziemi toruńskiej i Pomorza. Naukowiec był autorem wielu publikacji książkowych, a także redaktorem monumentalnych, wielotomowych wydań „Historii Torunia” i „Historii Bydgoszczy”.
Studia magisterskie ukończył na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w latach 1949-52, następnie pracował jako nauczyciel w toruńskiej szkole średniej (1947-51) i przez 15 lat na UMK (1957-72). W 1961 roku został profesorem nadzwyczajnym, a dziesięć lat później profesorem zwyczajnym w Zakładzie Historii Średniowiecznej.
Od 1955 r. działał w Towarzystwie Naukowym w Toruniu, któremu przewodniczył od 1983 r. W 2000 roku wyróżniono go tytułem Honorowego Obywatela Torunia. W swojej uchwale radni podkreślili wielki autorytet moralny i naukowy uczonego, wybitne zasługi prof. Biskupa dla popularyzacji wielowiekowego dorobku Torunia w kraju i za granicą w książkach i artykułach o historii miasta, jego nieoceniony wkład w wychowywanie wielu pokoleń młodzieży w duchu poszanowania rodzimej historii.
PAP – Nauka w Polsce
Honorowe Obywatelstwo przyznane zostało uchwała Rady Miejskiej Elbląga nr VI/62/2007 z dnia 19.04.2007r.
WNIOSEK ODDZIAŁU POLSKIEGO TOWARZYSTWA HISTORYCZNEGO W ELBLĄGU DO RADY MIASTA ELBLĄGA O PRZYZNANIE HONOROWEGO OBYWATELSTWA MIASTA ELBLĄGA PROF. ZW. DR. DR. H.C. MARIANOWI BISKUPOWI, CZŁONKOWI ZWYCZAJNEMU POLSKIEJ AKADEMII NAUK
Związki Prof. Mariana Biskupa z Elblągiem sięgają lipca 1946 r., gdy jeszcze jako student przybył tu pierwszy raz. Wówczas przyszło mu ze zdumieniem stwierdzić, że długa i bogata historia miasta nie znajduje swojego odzwierciedlenia w polskiej historiografii. Plonem pobytu M. Biskupa w Elblągu był pierwszy zarys historii miasta w języku polskim, dotyczący średniowiecza i okresu nowożytnego (Elbląg w czasach krzyżackich (z problematyki historiograficznej miasta), Przegląd Zachodni, 7, 1951, z. 5-6, s. 102-114; Elbląg w czasach Rzeczypospolitej (z problematyki historiograficznej miasta), tamże, 8, 1952, z. 5-6, s. 190-203). Były to prace pionierskie, stanowiące punkt wyjścia do dalszych badań, które do dziś nic nie straciły na swojej naukowej wartości.
Związki organizacyjne Prof. dr. Mariana Biskupa zaczęły się w 1959 r., gdy zarząd elbląskiego Oddziału PTH uzyskał Jego zgodę na objęcie funkcji redaktora „Rocznika Elbląskiego”. Dnia 5 listopada na posiedzeniu Zarządu nowy Redaktor przedstawił program naukowy nowopowstałego wydawnictwa. Pierwszy tom „Rocznika Elbląskiego” ukazał się w 1961 r. Otwierał go artykuł Mariana Biskupa pt. „Potrzeby historiograficzne Elbląga i jego regionu”. Przedstawił w nim dotychczasowy stan badań i sformułował postulaty badawcze, które zakończył stwierdzeniem: „Konsekwencją realizacji przedstawionych wyżej postulatów badawczych, wymagających wieloletnich prac analitycznych, powinna być solidna, znaczna objętościowo synteza dziejów Elbląga i jego regionu jako owoc zbiorowego wysiłku polskich badaczy, synteza w pełni naukowa i poważna, jakiej Elbląg potrzebuje i na jaką bez wątpienia zasługuje”.
Dalsza redaktorska praca Mariana Biskupa była urzeczywistnianiem zarysowanego wyżej planu badawczego. Na łamach „Rocznika Elbląskiego” wyniki badawcze związane z przeszłością miasta i regionu prezentowali pracownicy naukowi z Uniwersytetu Gdańskiego, Politechniki Gdańskiej, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk, a także Uniwersytetu Warszawskiego i Łódzkiego, Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Dział recenzji uwzględniał polskie i obcojęzyczne publikacje na temat Elbląga. Podkreślić należy, że Prof. M. Biskup konsekwentnie udostępniał łamy czasopisma autorom pochodzącym z Elbląga. Przyczyniało się to do ukształtowania się miejscowego grona badaczy.
W recenzji pracy Stanisława Gierszewskiego, „Elbląg. Przeszłość i teraźniejszość”, Gdańsk 1970 („Rocznik Elbląski”, t. 5, 1972, s. 321), napisał : „Synteza Gierszewskiego jest bowiem syntezą roboczą, ukazująca nie tylko, co i jak można już napisać o przeszłości naszego miasta, ale także istniejące nadal białe plamy, tak dotkliwe dla czasów nowożytnych, zwłaszcza najnowszych, zachęca do przygotowania pełniejszej i jeszcze bardziej rozbudowanej syntezy całości dziejów miasta”.
Gdy z okazji 750-lecia Elbląga zorganizowana została sesja naukowa: Stan i potrzeby badań nad dziejami Elbląga 26-27 luty 1985), to w sposób naturalny jej zagajenie powierzono Prof. M. Biskupowi („Rocznik Elbląski”, t. 11, s. 17-19). Bez przesady można powiedzieć, że to właśnie działalność naukowa Mariana Biskupa była kamieniem węgielnym pod przyszłą „Historię Elbląga”, t. I-V, pod. red. S. Gierszewskiego i A. Grotha. Dzisiaj, kiedy wieloletnia praca nad monografią Elbląga się zakończyła, trzeba ten ideowy patronat Profesora przy tworzeniu ram tego wyjątkowego przedsięwzięcia szczególnie podkreślić.
Prof. dr M. Biskup zredagował w latach 1961-1985 10 tomów „Rocznika Elbląskiego”. Dzięki Jego pracy czasopismo to utrzymywało wysoki poziom naukowy, stało się znane w kraju i zagranicą.
W działaniach Prof. M. Biskupa w Elblągu ważną rolę odgrywała popularyzacja wiedzy o przeszłości miasta. W 1966 r. zorganizował sesję popularno-naukową z okazji 500-lecia II pokoju Toruńskiego i wygłosił wykład „Udział Elbląga w wojnie trzynastoletniej”. Dnia 4 czerwca 1968 r. wygłosił odczyt dla szerokiego grona o Mikołaju Koperniku jako działaczu publicznym i obywatelu. Z inicjatywy Prof. dr. M. Biskupa, wówczas prezesa Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Historycznego, w dniach 12-14 września 1975 r. W Elblągu odbyła się Międzynarodowa Konferencja Historyków Kultury Miast Nadbałtyckich XII-XVII wieku. Wzięli w niej udział wybitni historycy z Polski, a także Niemiec, Rosji, Finlandii.
Zasługi Prof. Mariana Biskupa dla Elbląga na polu naukowo-organizacyjnym są niepodważalne. Zostały one docenione przez Prezydenta Elbląga Henryka Słoninę, który 12 grudnia 2002 r. przesłał Profesorowi Marianowi Biskupowi list gratulacyjny z okazji osiemdziesiątych urodzin.
Przywracanie historii takiemu miastu, jakim jest Elbląg, nie było i nadal nie jest sprawą łatwą. Decydują o tym przede wszystkim skomplikowane dzieje naszego ośrodka i całego regionu, a w szerszym kontekście historia naszego państwa. Brak znajomości historii często uniemożliwia zrozumienie współczesnych wydarzeń i utrudnia, a nawet może uniemożliwić pomyślne budowanie przyszłości. Obok osobistych losów każdego z członków naszego społeczeństwa, dziejów poszczególnych grup, związków społecznych osobne miejsce będzie zajmowała historia ujęta w karby naukowego opisu i zapisu, jako zwornik zbiorowej pamięci, jeden z pomostów łączących kolejne pokolenia. Dla tak rozumianej historii, a szczególnie dla badań dziejów naszego regionu i miasta zasługi Profesora Mariana Biskupa są niepodważalne. Profesor Marian Biskup jest cenionym w środowisku międzynarodowych historyków mediewistą, wybitnym znawcą historii Pomorza Gdańskiego i dziejów Zakonu Krzyżackiego, autorytetem naukowym i moralnym dla wielu pokoleń historyków polskich, których był nauczycielem i wychowawcą. Wśród licznych Jego opracowań wymienię tylko jedno z najważniejszych: Marian Biskup, Wojny Polski z Zakonem Krzyżackim (1308-1521), Gdańsk 1993. Nadanie Profesorowi Marianowi Biskupowi honorowego obywatelstwa naszego miasta byłoby pięknym aktem uznania Jego Pracy, jak i w symboliczny sposób wieńczyłoby wysiłki władz miejskich w zakresie kultywowania i propagowania dziedzictwa historycznego Elbląga.
Prezes Oddziału PTH w Elblągu
Wiesława Rynkiewicz-Domino
Skomentuj